Sajmiri - małpka Pippi Pończoszanki

Od kilkudziesięciu lat kolejnym pokoleniom dzieci w Polsce i na świecie towarzyszą filmy o przygodach Pippi Pończoszanki i jej przyjacielu - małpce o imieniu Pan Nilsson. W telewizyjnej wersji przygód Pippi w jego rolę wcieliła się małpka sajmiri. Ta stosunkowo niewielka południowoamerykańska małpka towarzyszy ludziom od czasów wypraw Kolumba. Dla osoby, pragnącej mieć inteligentne zwierzę wybór sajmiri jest bardzo trafny. Ze względu na swoje niewielkie rozmiary świetnie nadają się do trzymania w domu. Są one nieco mniejsze niż kapucynki, ale też sporo większe niż tamaryny. Sajmiri i kapucynki to jedyni przedstawiciele większych małpek, na których trzymanie nie jest wymagane zezwolenie.

Duże zainteresowanie sajmiri, jako domowym pupilem wynika najprawdopodobniej z jej niewielkich rozmiarów i obawy opiekunów, że nieco większa małpka, jaką jest kapucynka, może być bardziej kłopotliwa, co raczej nie odpowiada prawdzie. Dla osób chcących mieć bliskie relacje ze swoim pupilem, kapucynka może być niekiedy lepszym wyborem niż sajmiri, gdyż sajmiri nie dopuszcza zwykle do aż tak bliskich kontaktów, ograniczając się jedynie do wspólnego przebywania z opiekunem, ale często bez nadmiernie bliskich relacji.

Choć nie są aż tak milusińskie, są przemiłymi towarzyszami. Łatwo asymilują się w rodzinie i towarzyszą dzieciom w zabawach. Zwykle nie próbują agresywnie dominować, ale zawsze musimy mieć te relacje pod kontrolą i interweniować w przypadku, gdyby małpka usiłowała zbyt bardzo zapanować nad nie potrafiącym przeciwstawić się jej dzieckiem. Są to zwierzęta społeczne i w związku z tym swoje potrzeby emocjonalne zaspokajają w stadzie. Rodzinę ludzką traktują jako właśnie to stado. Trzeba, więc, poświęcać im dużo czasu i muszą być z ludźmi trochę na zasadach członka rodziny. Nie mogą być od rana do wieczora zamknięte w klatce. Sajmiri zwykle zaprzyjaźniają się z innymi zwierzętami domowymi. Jeśli nasz pies czy kot nie będzie zbyt agresywny, to w krótkim czasie stanie się kumplem małpki.

Są bardzo inteligentne i szybko się uczą. Nauczenie ich czystości jest stosunkowo łatwe, choć zajmuje o wiele więcej czasu niż w przypadku psa lub kota - zwykle około 3-4 miesiące. Można nauczyć je załatwiać się do toalety. Można je też przyzwyczaić do chodzenia na smyczy lub w szelkach dla gryzoni. Niektórzy zakładają małpkom "ludzkie" ubrania. Moim zdaniem, akceptowalne jest zakładanie przyzwyczajonym do tego oswojonym małpkom odpowiednich ubrań chroniących przed chłodem podczas spacerów. Trudno, jednak, przyzwyczaić to tego starsze małpki. Młode małpki można też stosunkowo łatwo nauczyć noszenia pampersów. Jednak, lepszym rozwiązaniem, jest uczenie ich załatwiania potrzeb fizjologicznych w przystosowanym do tego miejscu. Jest to zdecydowanie wygodniejsze, niż zakładanie małpce przez całe życie pampersów.

Sajmiri, podobnie, jak wszystkie małpki, muszą mieć zapewnioną możliwość ruchu. W środowisku naturalnym żyją w konarach drzew i dlatego trzeba tak urządzić ich pomieszczenie, aby miały możliwość wykonywania skoków, wspinaczki po linach i gałęziach. Mimo, że nie są tak niszczycielskie jak wiele innych większych małp, to jak wszystkie małpy są ciekawskie, ruchliwe i wszędobylskie. Powinny, więc przebywać w zamknięciu, kiedy nikt z domowników nie sprawuje nad nimi kontroli. Chodzi nie tylko o to, aby nie wyrządziły  nam szkód w mieszkaniu, ale również o to, że mogą zrobić sobie krzywdę, podczas penetrowania domowych zakątków, które bywają dla nich niebezpieczne. A więc, jak każda małpka, powinny mieć jakieś obszerne pomieszczenie, w którym będą czuły się bezpiecznie i miały możliwość ćwiczeń ruchowych. Dla sajmiri nie musi to być osobny pokój. Wystarczy duża klatka czy woliera. I tak, kiedy tylko jest to możliwe, powinny przebywać poza nią, z domownikami.

Wykarmione butelką, nie przez swoją matkę, od początku są przywiązane do ludzi. Trzeba jednak być świadomym, że osobniki wykarmione mlekiem naturalnej matki są zwykle lepiej rozwinięte i bardziej odporne.

Bardzo ważne jest ich odpowiednie żywienie. Są wszystkożerne, choć większość ich menu składa się z warzyw i owoców z niewielkim dodatkiem ryżu, makaronu i przetworów mlecznych. Istotne znaczenie ma podawanie niewielkich ilości białka zwierzęcego, głównie w postaci żywych owadów. Sajmiri, w przeciwieństwie do np. kapucynek, wymagają zdecydowanie bardziej specjalistycznej diety, a popełnione błędy żywieniowe wywołują u nich znacznie bardziej negatywne skutki. Ich pokarm musi być zróżnicowany i zawierać wszystkie niezbędne elementy, które potrzebują w swojej prawidłowej diecie. Szczególnie ważne jest to w okresie, kiedy są jeszcze młode. Musimy wtedy bardzo uważać, aby zapewnić im odpowiednią ilość witaminy D3 i wapnia, co jest niezwykle istotne w okresie intensywnego wzrostu. W przypadku sajmiri, niewłaściwie zbilansowana dieta może być przyczyną powstania wad rozwojowych lub chorób.

Ponieważ w naszym klimacie jest zdecydowanie mniej słońca, niż w klimacie południowo-amerykańskim, skąd pochodzi sajmiri, jest ona metabolicznie przystosowana do znacznie większej ilości światła. W związku z tym w okresie letnim bardzo ważne jest, aby możliwie długo przebywała na świeżym powietrzu, natomiast zimą konieczne są doświetlania lampą UV, czyli zawierającą w swoim widmie promienie ultrafioletowe oraz suplementowanie jej diety witaminami.

Przy wyborze sajmiri mniejsze znaczenie, niż przy niektórych innych zwierzętach, ma płeć. Na małpki do towarzystwa nadają się zarówno samice, jak i samce sajmiri.

Jeżeli, oprócz prawidłowej opieki i pielęgnacji, zapewnimy sajmiri nasz kontakt, będzie to, naprawdę, bardzo miły i przyjazny domowy pupil i towarzysz zabaw naszych dzieci.